het Noorden ( 2 )

Veel van de dorpen in de veenkoloniën zijn van noordoost naar zuidwest geografisch gepositioneerd, gebouwd langs 1 of 2 kanalen die “diepen”genoemd worden. Noorder- en Zuiderdiep zijn de meest voorkomende straatnamen in de contreien. Dit dorp ligt in de buurt van de plaats met de langste plaatsnaam in Nederland en ver daarbuiten ( top 10 in de wereld) en heet Gasselterboerveenschemond.

 
Tot zover maar wat feitjes, terug naar het heden, we waren er dus. Een duik in het verleden, veel herkenbaar maar veel ook niet. Wist ik altijd nog redelijk de landmarks van Valthermond, ik ben er wat kwijt geraakt. Het café-restaurant waar opa en opoe hun 50 jarig huwelijk vierden, of was het 40? Het is er niet meer, of het is niet meer herkenbaar voor mij.  Het kerkje onderweg, het is nieuw gebouwd zie ik op het laatste moment, waar is dan toch de firma Wielink gebleven met eigen dieselpomp en garage voor hun autobussen? Ik weet het niet, geen idee, ik zie het niet meer. Aangekomen bij een klein dwarskanaal weet ik dat ik zo links moet om de weg in te slaan waar ze het tot het laatst gewoond hebben. De overkant, vroeger bebouwd met hele kleine seniorenwoningen is in zijn geheel ge-amoveerd ( mooi woord voor slopen), er rest nu een soort van plantsoen wat niet erg wil lukken. Het ziet er niet parkachtig, niet plantsoenerig uit. Het is eigenlijk niets, een letterlijk en spreekwoordelijk iets. Verderop in de straat die dan opeens een nieuwe naam krijgt woonde oom en tante. Na een half uurtje bij opa en opoe had ik het meestal wel gauw gezien en ging daar dan naar toe. Over tante heb ik al beetje verteld, oom was een mooi figuur. Had het altijd net even beter voor elkaar dan een ander, volgens hemzelf dan toch. Waar de één met de auto 1 op 12 reed deed mijn oom met diezelfde liter toch minstens 17 kilometer, misschien wel 18. Als iemand een half uur deed over de rit naar de dichtstbijzijnde stad, in dit geval Emmen, dan deed mijn oom dat uiteraard 10 minuten sneller en zoals al eerder gememoreerd, zuiniger. Hij werkte toen ik jong was in de wegenbouw in het westen van het land, 1 x per week naar huis, in een DKW. Het was een mooie vent, vaak lachen en nog meer lachen als ie zich opwond. Dan was zijn Gronings voor mij bijna niet meer te volgen. Kwam niet zo vaak voor hoor.

© dvborgercompagnie

Ze woonden, zowel oom en tante als opa en opoe nog een kleine kilometer meer noordwaarts in het dorp. Oom en tante in een oude woning aan het Zuiderdiep en opa en opoe aan het Noorderdiep. Beide diepen werden nog gebruikt voor de weinige scheepvaart. Bij oom en tante moest je eerst de brug over voor je bij het huisje, op een enorme kavel grond, terecht kwam. 

De brug moest met de hand gedraaid worden waarbij het brugdeel rustte op een betonfundering met een grote lager ( denk ik). Misschien was het ook wel op wieltjes, dat weet ik niet meer. Het maakte niet veel geluid, voor zover ik me herinneren kan. Ik zag ze niet meer, dergelijke bruggen, allemaal vervangen door een andere soort. De brug op de foto lijkt er wel op alleen deze brug is gemaakt in een grotere uitvoering. Jammer dat er soms zo weinig oog is voor deze cultuur-historische aspecten, al was er maar één bewaard gebleven, ik zag hem niet. Uit een ander archief nog maar eens kijken of ik een foto van zo'n brug te pakken kan krijgen. Er viel nog meer te beleven, daarover een andere keer meer.