Taal

Behalve een klein beetje Frans, een beetje Engels, Nederlands en redelijk Duits spreek ik sinds deze week nog een taal; het Neder-Saksisch. 5 talig dus inmiddels en alleen voor de laatste heb ik niet veel moeite hoeven te doen. Het Nederlands natuurlijk wel op school en het Duits kreeg je met de paplepel in gegoten. In een tijd dat half Nederland (het Westen) de beschikking had over 2 televisiezenders waren dat er in onze contreien 5; twee Nederlandse zenders en drie Duitse waarvan de ARD de belangrijkste was want zaterdagavond om 18u was het Sportschau meestal met Ernst Huberty. Kijken naar het Duitse voetbal en eerder of later ook naar Tatort. En natuurlijk thuis ook naar alle muziekprogramma's op de zaterdagavond voor een publiek waar ik zeker niet bij hoorde. Nu dus die 5e taal; het Neder-Saksisch en op de scholen die ik heb bezocht was het bezigen van wat werd genoemd "plat" ten strengste verboden. Hooguit werd het weleens gebruikt om taal te duidden of om de grammatica te onthouden. Dat ging, in mijn herinnering vooral op voor, wat ik hier voor het gemak, maar de lange (ij) en korte(ei) noemen. In dialect, of plat als je het uitspreekt als ie dan is het ij, geloof ik. Daarbuiten was het streng verboden en moest er ABN (Algemeen Beschaafd Nederlands) gesproken worden. Ben eigenlijk wel benieuwd wat de heren ( want dat waren het vooral) leraren ervan gevonden zouden hebben als ze geweten hadden dat het Neder-Saksisch ooit een erkende taal zou worden. Een taal die, om met Daniel Lohues te spreken, gewoon dagelijks taalgebruik is van Zwolle tot Emmen en van Silvolde in het suuden (Zuiden) tot Delfziel (Delfzijl) in het Noorden. Wat zou Ede Staal ervan gevonden hebben? En Normaal om er maar eens een paar op te noemen. Want dat dialect onderscheid ons ook van de rest van Nederland en verbind ons weer met het Oosten ( grofweg het NoordWesten van Duitsland). Waar in Ost-Friesland ( streek in Duitsland, grenzend aan Nederland/Groningen) een dialect gesproken wordt die gelijk is aan het Gronings. Geen verschil in taal, alleen als er hoog Nederlands, of in hun geval Hoog Duits gesproken moet  worden hoor je wat verschil. Nu is het aantal mensen wat de taal spreekt en beheerst aanzienlijk aan het afnemen, helaas wel. In de periode na de laatste oorlog in Nederland er met harde hand uitgewerkt door onderwijzers en het Westen omdat het. Ja, omdat het wat? Omdat het boers was? Omdat het niet handig was in en op het werk? Omdat de wereld groter is dan het taalgebied van de Neder Saksen? Zelf ken ik nog maar een handjevol mensen die alleen het Neder Saksisch kennen en spreken en waarbij het bijna lachwekkend is als ze Hoog Nederlands gaan spreken. Mijn opoe kon met veel moeite wat Nederlands uitbrengen, bijna geen scholing genoten en in Gronings- Drentse grensstreek in die tijd was Hoog Nederlands eerder uitzondering dan regel. De vraag en het daarmee gepaard gaande verwijt werd terecht opgeworpen door de voorman van Boh Foi Toch; Hans Keuper, het is te laat de Neder-Saksisch sprekers, zijn met te weinig om de taal te laten overleven. De actie om de taal te legaliseren, of te erkennen in het Haagse jargon, komt te laat. Volgens hem, in een interview met de Gelderlander praat nog maar 20% van de mensen dialect en 5% van de kinderen kan het nog. Het commentaar onder het artikel maat haarscherp duidelijk waarom het Neder-Saksisch een te late erkenning krijgt. Commentaren;

• Keuper leeft ook in zijn verleden, onze kinderen spreken tegenwoordig al vloeiend Engels, daar komen ze in de toekomst verder mee
• wat een gezever over taal, we wonen in Nederland, als je hier wilt wonen moet je een taalcursus volgen en voor bijstand aantonen dat je 8 jaar onderwijs hebt gevolgd in Nederland. Ondertussen vind elke provinciaal het uiterst belangrijk om door middel van tongval aan te kunnen tonen uit welk gehucht hij/zij komt... Identiteitscrisis noemen wij dat hier!
• Wat een flauwe kul. spreek je naast het Nederlands een dialect vallen mensen daarover. In Amsterdam, Den Haag en Rotterdam spreken ze ook een dialect en geen mens valt daar over.Op TV en Radio elke dag aan te horen. Ik zou zeggen : Aj plat kunt proaten moj ut neet loaten. Weten ze meteen waar je vandaan komt en heb je geen ID-kaart nodig. Gearceerd deel; © 2018 de Persgroep Nederland B.V. 

En wat gaan we nu doen;

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de regionale bestuurders van Noordoost Nederland hebben vandaag een convenant ondertekend waarin ze afspreken samen te werken aan het behoud van de Nedersaksische taal. Het Nedersaksisch is een volwaardig en zelfstandig onderdeel van de taalsystematiek in Nederland en kent 7 hoofdvarianten, waaronder het Twents, Sallands en Gronings, en heeft in Nederland naar schatting anderhalf miljoen sprekers. “Eigen taal heeft waarde voor mensen”, vindt minister Ollongren. “Zo bindt het Nedersaksisch mensen in de diverse regio’s: van Zwolle tot Doetinchem, van Stellingwerf tot Almelo. Vandaag zeggen wij tegen hen: we vinden het behoud van jullie streektaal belangrijk.” Het Nedersaksisch wordt gesproken in Groningen, Drenthe, Overijssel, Noordoost Veluwe, de Achterhoek en in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf (provincie Friesland). Overheden zullen voortaan hun inzet op de streektaal meer op elkaar afstemmen om zo van elkaars goede voorbeelden te leren. Ook gaan de overheden kijken hoe ze samen kunnen optrekken richting de Nedersaksisch sprekende regio’s in Noordwest Duitsland en de Europese Unie.

Wat u zegt, een hoop gelul in de ruimte; dat hadden ze zestig jaar geleden moeten bedenken, voordat of de mensen uit het Oosten en Noorden van het land gingen migreren naar het westen of emigreren naar de diverse buitenlanden. " We vinden het behoud van jullie streektaal belangrijk", en dan moet ik met Keuper zeggen dat de tijd voorbij is en erkenning niet veel meer zal uithalen. Behalve bij de mensen die altijd al moeite hadden met Hoog Nederlands en nu hun moederstaal, het Neder-Saksisch, erkend zien worden. Hebben ze het al die tijd toch niet zo fout gehad als door onderwijzers, leraren, kantoorpersoneel, het Westen enzovoort, wel beweerd werd.