Was gisteravond naar een verjaardag, familie gebeuren en ook een
enkeling, stammende ten westen van Utrecht, nam deel aan het gesprek.
Wonderlijk want de laatsten spreken met een duidelijk accent wat ons,
Oosterlingen laat weten dat ze ten minste uit de buurt van Utrecht komen en
waarschijnlijk ten westen daarvan. Dan zijn daar mijn familieleden die geen van
allen, op een na, keurig ABN proberen te spreken, hetgeen ook over het algemeen
goed lukt. Een persoon krijgt dat niet bij elkaar en praat gewoon door in de
gewende taal; dialect of wel plat.
Opeens kom ik tot het besef dat ik de laatste maanden heel weinig, bijna niet, plat gepraat heb. Terwijl dat anders tenminste 1 รก 2 per week gegarandeerd was want thuis werd wel ABN gesproken maar ook veel dialect wat vooral van moeders kant kwam.
In mijn vriendenkring zijn er natuurlijk ook een aantal die goed plat praten en dat vind ik heerlijk. Het plat praten, luisteren en denken maakt dat je jezelf thuis voelt. Dat geldt in ieder geval wel voor mij. Je hoort bij een groep mensen, die overigens steeds kleiner wordt, die het nog beheerst als een soort van tweede taal. Een taal waarin voor veel mensen geldt, die het beheersen, dat ze zich er beter en exacter in kunnen uitdrukken, zeggen wat ze bedoelen dan in het Nederlands. Voor mij maakt het niet veel uit, ik hoop dat ik me in beide talen goed kan uitdrukken en denken, maar vooral voor een oudere groep mensen geldt dat niet.
In de cardio-fit groep zijn ook een aantal oudere dames uit het dorp die het Nederlands nauwelijks machtig zijn en zich moeten inspannen om Nederlands te praten. Zij, en ik ook overigens, vinden het fijn als je nog gewoon met elkaar in dialect, plat, kunt praten, niet ingewikkeld. Zonder nadenken rollend e woorden eruit en hoef je niet eerst in je hoofd te vertalen. Dat merkte ik jaren geleden al in mijn toenmalige werkkring. Op bezoek bij ouderen in de Achterhoek ging het contact vaak veel gemakkelijker als we in dialect konden spreken of dat er, bijvoorbeeld in gezamenlijke gesprekken bij de dokter, ineens Hoog Nederlands gesproken moest worden omdat de dokter het gesprek anders niet kon volgen. Hoog Nederlands als Hoog Duits; een uitdrukking die vaak gebruikt wordt. Waar wij het meestal nog hebben over Algemeen Beschaafd Nederlands hebben zij het over Hoog Nederlands. Het had in de bedoelde gesprekken soms tot gevolg dat ik meer aan het vertalen was dan aan het gesprek kon deelnemen.
Want een bijzonder dialect hebben we wel, niet als Fries een aparte taal maar wel een die lang niet iedereen uit het Oosten nog beheerst.
Plat praten dus, in mijn gezin kan ik wel plat praten maar ze spreken het geen van allen meer. Maar gisteravond merkte ik dat het even niet gesproken hebben niets afdoet aan de gewenning van jaren omschakelen, na een paar seconden was ik alweer goed op dreef; dat ko’j wel heuren.
Opeens kom ik tot het besef dat ik de laatste maanden heel weinig, bijna niet, plat gepraat heb. Terwijl dat anders tenminste 1 รก 2 per week gegarandeerd was want thuis werd wel ABN gesproken maar ook veel dialect wat vooral van moeders kant kwam.
In mijn vriendenkring zijn er natuurlijk ook een aantal die goed plat praten en dat vind ik heerlijk. Het plat praten, luisteren en denken maakt dat je jezelf thuis voelt. Dat geldt in ieder geval wel voor mij. Je hoort bij een groep mensen, die overigens steeds kleiner wordt, die het nog beheerst als een soort van tweede taal. Een taal waarin voor veel mensen geldt, die het beheersen, dat ze zich er beter en exacter in kunnen uitdrukken, zeggen wat ze bedoelen dan in het Nederlands. Voor mij maakt het niet veel uit, ik hoop dat ik me in beide talen goed kan uitdrukken en denken, maar vooral voor een oudere groep mensen geldt dat niet.
In de cardio-fit groep zijn ook een aantal oudere dames uit het dorp die het Nederlands nauwelijks machtig zijn en zich moeten inspannen om Nederlands te praten. Zij, en ik ook overigens, vinden het fijn als je nog gewoon met elkaar in dialect, plat, kunt praten, niet ingewikkeld. Zonder nadenken rollend e woorden eruit en hoef je niet eerst in je hoofd te vertalen. Dat merkte ik jaren geleden al in mijn toenmalige werkkring. Op bezoek bij ouderen in de Achterhoek ging het contact vaak veel gemakkelijker als we in dialect konden spreken of dat er, bijvoorbeeld in gezamenlijke gesprekken bij de dokter, ineens Hoog Nederlands gesproken moest worden omdat de dokter het gesprek anders niet kon volgen. Hoog Nederlands als Hoog Duits; een uitdrukking die vaak gebruikt wordt. Waar wij het meestal nog hebben over Algemeen Beschaafd Nederlands hebben zij het over Hoog Nederlands. Het had in de bedoelde gesprekken soms tot gevolg dat ik meer aan het vertalen was dan aan het gesprek kon deelnemen.
Want een bijzonder dialect hebben we wel, niet als Fries een aparte taal maar wel een die lang niet iedereen uit het Oosten nog beheerst.
Plat praten dus, in mijn gezin kan ik wel plat praten maar ze spreken het geen van allen meer. Maar gisteravond merkte ik dat het even niet gesproken hebben niets afdoet aan de gewenning van jaren omschakelen, na een paar seconden was ik alweer goed op dreef; dat ko’j wel heuren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten