Mis

Het is een groot succes geworden zo meldde een voorstander van het Nee kamp. De democratie heeft gewonnen zo voegde hij eraan toe. En dat laatste waag ik te betwijfelen inclusief de door hem afgekondigde overwinning omdat er nog een paar opmerkingen te maken zijn. Als eerste maar even bij mezelf beginnen, ik was samen met iemand als Ferry Mingelen een van degenen die, contre cœur, niet is gaan stemmen. Niet stemmen is tegennatuurlijk voor mij en alleen vanuit een tactische afweging gedaan. Onder dertig procent blijven was het doel en de enige reden daarvoor is dat ik een referendum geen goed instrument voor politiek voeren vindt. Het is bijna alsof de politiek, de verantwoordelijken, de bestuurders zich kunnen gaan verschuilen achter een uitslag van een referendum. Daarnaast speelt nog de afweging dat een succesvol referendum gevolgd gaat worden door meerdere referenda die, net als nu is mijn inschatting, het gesundenes Volksempfinden gaat vertalen. Dat we volgend jaar een referendum hebben met als thema; buitenlanders/vluchtelingen/islam/homo's/gulden terug/grenzen dicht, eruit, wegsturen, uitzetten en vult u mijn lijstje maar aan, gaan krijgen. Het moment waarop niet de inhoud maar de platte vertaling van een paar populisten de overhand op het politieke leven krijgt. Het is een flut instrument in de democratie en ik weet wel dat het de voormalige kroonjuwelen van D66 waren maar er zijn landen waar een referendum al heel lang gemeengoed is. Een land als Zwitserland kent er een lange traditie in en wat is dan de nadere waarde ervan?  Dat is het feit dat telkens circa 25% van de Ur Schweizer, die meestal ook een bovengemiddelde leeftijd hebben, de dienst uitmaken in dat land. Naast de gewone politiek wordt daar ook gewone partijpolitiek gevoerd en dat levert nu en dan hemeltergende resultaten op, geen minaretten bijvoorbeeld. Dat levert toch een raar beeld op in een land waar een grote meerderheid van buitenlanders de Zwitserse samenleving overeind houdt met klassiek gastarbeiderswerk. Werk waar de doorsnee Zwitser zijn neus voor wegdraait. Een ander argument om tegen dit referendum te zijn is dat het onderwerp misbruikt is om iets anders te willen bewerkstelligen. De vraag ging over de Oekraïne maar we begrijpen dat de veroorzakers van dit referendum ging zier om Oekraïne geven, het interesseert ze geen bal. Het ging er alleen om dat het Nederlandse volk nee kon zeggen tegen de EU. En zo zie je maar dat het instrument al bij het eerste gebruik misbruikt wordt. Waar iedereen zich nog druk maakt over de Oekraïne  en wat daar wel en niet is terwijl het doel dus een ander was dan uitspreken over dat land in relatie tot de EU. De EU en de regering een hak zetten dat was het doel. Dat was ook mijn tactische overweging aan de organisatoren van de dit referendum; hen een hak zetten en gelukkig was ik niet alleen. Volgende week is de formele uitslag en geloof het of niet; volgens mij hangt het er nog steeds om, ondanks de prognoses.