Smoksen

Deze week een hele fijne ontmoeting gehad met mensen die me zeer dierbaar zijn. Uit een vorig beroepsleven leren kennen en nu op bezoek geweest, tot wederzijds genoegen. Voor mij was het belangrijkste dat het goed met ze ging na een zeer traumatiserende tijd, waar ze uiteindelijk goed uit zijn gekomen, met een heel klein beetje hulp van mijn kant . Daar kan een mens toch blij van worden, ook als was die periode bijna 20 jaren geleden. En waar praat je dan over? Nou, dat er genoeg gespreksstof was had ik wel verwacht maar eigenlijk was het nog tekort. Het andere Klinkertje wandelend in een naburig natuurgebied en dat vertelde ik ook. Dit stel liepen momenteel vooral klompenroutes, ook leuk natuurlijk en zo kwamen we op het woord smoksen. Smoksen in het Achterhoeks betekent zoveel als slepend lopen, slenteren in het kwadraat. 

Nu heb ik een dubbele achtergrond, moeder komt uit het IJsselgebied ter hoogte van Brummen en mijn vader kwam uit het gebied de Veenkoloniën, op de rand van Zuid Oost Groningen en Noord Oost Drenthe, en daar spreken ze vooral een Gronings dialect. Nu meende ik mij te herinneren dat smokken in het Gronings zoenen betekent. ” Snoetie veur het bekkie” zoals mijn opoe placht te zeggen. Het is allemaal Neder Saksisch, taal die niet zo lang geleden nog de erkenning kreeg van een op zichzelf staande taal, bijna net als Fries maar net niet helemaal. Goed; terug naar smoksen en smokken. Onzeker was ik toch een beetje of ik gelijk had dus in de avond eens even het Gronings woordenboek erbij, en jawel; smokken is zoenen of kussen. Zonder er al te diep op in te gaan is voor mij nog wel een punt; hoe gaat dat met de werkwoordsvervoegingen. Nou ja; ook niet iets om je heel druk over te maken maar ik was toch blij eerder op de dag geen onzin te hebben verkondigd. Dat Neder Saksisch zullen ze toch wat meer moeten gaan bijschaven wil het ooit een status krijgen van een separate taal. “Van Silvolde in ’t Zuuden tot an Delfziel in het Noorden” zo zong Daniel Lohues ons al toe in zijn song ” Ten Oosten van de Iessel” maar dat is nog ver weg denk ik. Er is een Gronings en een Achterhoeks woordenboek. De tijd dat er een Neder Saksisch woordenboek komt ligt nog wat verder weg en de vraag is hoe lang iedereen nog Neder Saksisch spreekt. Als ik sommige Groningers op tv geïnterviewd zie worden hoor ik bijna geen Groningse tongval meer, jammer. Zelf spreek ik ook nog zelden dialect omdat er geen partners voor zijn die dat ook kunnen. Spreken we dan een verdwijnende taal, ik hoop van niet want in het dialect kan ik me nog beter uitdrukken dan in ABN ( Algemeen Beschaafd Nederlands), en dan vooral als het gaat om gevoel, daar zijn in het dialect andere woorden voor te vinden dan in ABN. Wellicht is dit blog aan dovemansoren geschreven maar ik hoop toch echt dat er weer meer plat wordt gesproken, omdat het kan en omdat het recht doet aan onze volksaard.